Het stellen van kritische vragen over klimaatverandering
Een volger op mijn Twitter pagina (Jidwik) stelde mij een kritische vraag over klimaatverandering.
Nu heb ik mijzelf al heel veel jaren kritische vragen gesteld over klimaatverandering maar vooral ook over het nemen van eigen verantwoordelijkheid voor ons aller duurzame toekomst. Dus de vraag van deze volger met de naam Arjen voelde als een hele welkome voor mij. Te midden van een sterk gepolariseerd debat was het vooral het verbindende in de vraagstelling van Arjen die mij raakte. Feitelijk inspireerde Arjen mij om serieus op zijn vragen in te gaan en tegelijkertijd op mijn website een eerste blog te schrijven over het nut van het stellen van kritische vragen. Want daar droom ik al een tijd over omdat ik de enorme waarde van het stellen van de juiste vragen ben gaan inzien de laatste jaren.
Ik dacht voor mijzelf: hoe kan ik nu verbindend en onderhoudend met deze volger in contact treden? Want ik waardeer zijn betrokken reactie op mij zeer. En ik vermoed dat we in de kern dezelfde belangen hebben. Dat we het goed willen hebben voor de Aarde en voor al het leven op deze prachtige planeet. Dat is een vermoeden. Door Arjen’s verbindende reactie op mij vermoed ik dat. Door het con-tact verder met hem aan te gaan zal ik gaan ontdekken in hoeverre het juist is dit aan te nemen.
Om te beginnen proef ik in de vraag van Arjen een aanname. Deze aanname heb ik overgenomen tot een stelling. Ik doe dit zo omdat ik namelijk kritisch wil gaan nadenken over hetgeen wordt aangenomen. En een stelling is, zoals ik geleerd heb in mijn wetenschappelijke opleiding, een uitgangspunt om verder kritisch onderzoek naar te doen.
Stelling: Klimaatverandering is belangrijk ómdat de overgrote meerderheid van de wetenschappers zegt dat het klimaat verandert en dat wij mensen daar invloed op hebben.
Kritische vragen die ik kan stellen over bovengenoemde stelling kunnen zijn:
Is bovenstaande stelling waar?
Hoe weet je dat?
Zitten er impliciete aannames in de stelling?
Was je je al bewust van deze aanname?
Wat heb je gedaan om de bron van deze aanname te onderzoeken?
Hoe betrouwbaar zijn de bronnen van deze aannames?
Welk onderzoek heb je gedaan om feitelijk vast te stellen dat de aanname klopt of juist niet?
Dit is wat ik schreef: (klik hier als je live op Twitter mee wilt doen met de gedachtenwisseling)
Beste Arjen, ik begrijp de gedachtegang zeker dat wat 99% van de wetenschappers zegt geloofwaardig zou moeten zijn. Ik heb er zelf lang hetzelfde in gestaan. Daarom bezocht ik ook de klimaattop in Parijs in 2015 met mijn zoon, zie https://www.youtube.com/watch?v=ejZqN1uMCKg. Wat ik echter ook ben gaan zien is de belangenverstrengeling in de politiek en dat wetenschap daar een rol in is gaan spelen. Zo als bijv @FVOnderwijs zich richt tegen dat onderwijs (en mijn zoon en ik met hen) beïnvloed werd/ wordt door de fossiele industrie zo ben ik ook kritisch gaan kijken naar de geldstromen in het wetenschappelijk onderwijs en het wetenschappelijk onderzoek an sich. Je kunt je wel voorstellen dat als de belangen groot zijn en de grote industrieën hun macht willen behouden dat ze via lobbyisten ingang hebben bij de politiek (waar ze veel geld in steken om hun belangen te dienen). Ik denk dat het vooral belangrijk is dat we onze toe-komst en leefbaar milieu veilig houden van machtspolitiek. Dat onze overheid op veel punten flink verstek laat gaan op het dienen van de belangen van de bevolking ben je, vermoed ik, wel weer met mij eens? Ik ben mij sinds Corona helaas bewust geworden hoe dit mechanisme werkt. Bij Corona is het de verstrengeling met de Pharma industrie die de politiek heeft beinvloed. Nu wil ik je zeker niet zeggen dat je dit van mij moet aannemen. Allerminst. Ik hoop echter dat we met ons allen vooral kritisch gaan denken over hoe de machtstructuren in de wereld liggen en dat we niets meer aannemen maar ons zelf kritische vragen gaan stellen over hoe het komt dat we denken wat we denken. Zoals fossiele industrie via onderwijs invloed krijgt en kreeg in de hoofden van onze kinderen en jeugd zo kun je in het verlengde daarvan vast ook voorstellen dat deze invloed er ook kan zijn in de hoofden van wetenschappelijk opgeleide mensen als de geldstromen via het wetenschappelijk onderzoek ook heel goed als doel kunnen hebben de fossiele industrie in hun macht te houden. Als je mijn betoog een logische opbouw vindt hebben ben je het dan ook met mij eens dat het belangrijk is dat we zelf kritische vragen gaan stellen over zaken die we geneigd zijn gewoon aan te nemen? Een vraag die ik mijzelf ben gaan stellen is bijvoorbeeld meer te leren over de achtergrond dat 99% van de wetenschappers in de richting praat van dat klimaatverandering komt door menselijke invloed. Kan het zijn dat de belangenverstrengeling van de fossiele industrie zo verweven is geraakt met de wetenschap dat het een logisch gevolg is dat de meerderheid van de wetenschappers het verhaal bevestigt van degenen die veel geld hebben en geven aan het doen van onderzoek in de richting van het behouden van macht?
Ik heb in mijn wetenschappelijke opleiding in Wageningen nog een vak gehad welke mij heel goed leerde kritisch na te denken. Het betrof het analyseren van wetenschappelijke literatuur. Daar leerde ik vooral kritische onderzoeksvragen te stellen over de methode van onderzoek, over de vooraf gedane aannames maar ook over de grotere maatschappelijke context waarin een artikel geschreven is.
Wel nu, omdat ik vind dat we beter vrij kunnen blijven van de machtsinvloeden van grote industrien en hun bestuurders op onze politiek ben ik precies daarover kritische vragen gaan stellen. Ik hoop dat ik met het delen van mijn kritische blik andere mensen ook mag inspireren tot het kritisch onderzoek te gaan doen naar de invloed van de macht, juist om de leefbare toekomst van onze kinderen veilig te stellen.
En dan rest mijn laatste vraag: welke vragen komen er in jou op als start voor verder kritisch onderzoek naar de zin en onzin van ons klimaatbeleid?